Alergia pokarmowa
Co dla jednego jest pokarmem, to dla drugiego jest trucizną. Lukrecjusz
Świat alergii pokarmowej. Czy to również Twój świat? Lub świat Twojego dziecka? Jak sobie radzić? Przeczytaj artykuł i skorzystaj z porad, jakie dla Ciebie przygotowaliśmy.
Jak rozpoznać alergię?
Wyróżniamy 3 grupy objawów:
- objawy skórne: pokrzywka, świąd, atopowe zapalenie skóry,
- objawy ze strony układu pokarmowego: u niemowląt - ulewanie, kolki brzuszne, przewlekła biegunka, u starszych dzieci - zaparcia,
- objawy ze strony układu oddechowego: przewlekły kaszel, nieżyt nosa, astma, nawracające zapalenie płuc, oskrzeli.
Bądźmy wyczuleni również na takie objawy, jak: słabe przybieranie na wadze, zmęczenie, rozdrażnienie, zaburzenia snu, bóle głowy. Skrajnym przypadkiem jest wstrząs anafilaktyczny.
Organizm każdego z nas może zupełnie inaczej reagować na ten sam alergen!
Jednak czy zawsze jest to alergia? Być może przyczyną w/w dolegliwości jest tzw. nietolerancja pokarmowa, z którą alergia pokarmowa często jest mylona. O ile ich skutki są podobne, o tyle ich przyczyny i leczenie są odmienne.
|
Alergia pokarmowa |
Nietolerancja pokarmowa |
|
Mechanizm procesu |
Immunologiczny w proces zaangażowany jest układ odpornościowy, uczulenie na określony składnik pożywienia, przed którym organizm zaczyna się bronić wytwarzając przeciwciała |
Nieimmunologiczny w proces nie jest zaangażowany układ odpornościowy, jest to niezdolność układu pokarmowego do strawienia dostarczonych mu składników pożywienia (najczęściej wynika z braku enzymu rozkładającego dany produkt) |
|
Reakcja na pokarm |
Natychmiastowa |
Opóźniona (często objawy pojawiają się po kilku dniach) |
|
Przykłady |
białko mleka krowiego (kazeina), gluten, orzechy, ryby, skorupiaki, jajka |
nietolerancja laktozy (cukier obecny w mleku), glutenu, fruktozy, glutaminianu sodu |
Pierwszym krokiem w pracy nad alergią jest ustalenie, co nas (nasze dziecko) uczula. W przypadku małych dzieci, metodą prób i błędów, rodzice często znajdują źródło problemu. Ważne, aby robić to pojedynczo - eliminujemy jeden produkt i czekamy kilka dni na efekt. Po ustaleniu co nas uczula, wykluczamy dany pokarm z jadłospisu. Na jak długo? Co najmniej na rok. Po tym czasie warto przeprowadzić tzw. test prowokacji, czyli wprowadzić uczulający składnik i sprawdzić jak organizm reaguje.
Alergia może ustąpić wraz z wiekiem (dzieci często wyrastają z alergii na mleko czy jajka), może zmienić się czynnik uczulający albo wystąpić inna reakcja alergiczna na dany alergen pokarmowy. W przypadku dzieci często się zdarza, że z wiekiem zmieniają się objawy na dany produkt. U niemowląt dominują objawy ze strony układu pokarmowego oraz zmiany na skórze (powszechne dziś - atopowe zapalenie skóry). Astma, duszności, kaszel występuje koło 3 roku życia, a przewlekły katar pojawia się po 5 urodzinach. Takie zjawisko nosi nazwę marszu alergicznego. Tak jak alergia może ustąpić wraz z wiekiem, tak samo może pojawić się w dorosłym życiu. Najczęściej jednak alergia obserwowana jest u niemowląt i małych dzieci, z uwagi na jeszcze niedojrzały układ odpornościowy i trawienny.
Alergię pokarmową może wywoływać praktycznie każdy produkt spożywczy, ale lista najczęstszych alergenów pokarmowych jest krótka. Gdy podejrzewamy nadwrażliwość pokarmową, w pierwszej kolejności należy wykluczyć z jadłospisu takie produkty jak:
| Mleko i jego przetwory- białko mleka krowiego |
| Zboża - gluten |
| Jajko - białko jaja |
| Czekolada |
| Kakao |
| Orzechy |
| Ryby |
| Owoce morza |
| Cytrusy |
| Truskawki |
| Seler |
| Pomidory |
| Soja |
| Miód |
| “Chemia” w żywności - konserwanty, barwniki |
Gdy alergenem jest owoc, warzywo czy ryba to nie ma większego problemu z wyeliminowaniem go z menu. Problem pojawia się wraz z alergią na:
Są to produkty powszechnie stosowane w żywności. Co w tej sytuacji zrobić? Dwie rady:
1. Znaleźć wartościowy zamiennik np.:
- zamiast mleka krowiego i jego przetworów - mleko migdałowe, mleko kozie, sery owcze, kozie. Cennym źródłem wapnia są również rośliny strączkowe, sezam, sardynki, migdały, figi, brokuł czy amarantus
- zamiast zbóż zawierających gluten (czyli pszenica, jęczmień, żyto,owies, orkisz) - produkty z soi, ryżu, kukurydzy, gryki, prosa.Obecnie bez problemu można kupić w sklepach produkty bezglutenowe - oznaczone symbolem przekreślonego kłosa
- zamiast jajek - jajka przepiórcze.
2. Uważnie czytać etykiety na produktach - choć wydaje się to niemożliwe, alergeny mogą ukrywać się wszędzie. Niewielkie ilości białka krowiego, jaj czy glutenu można znaleźć w parówkach, pasztetach albo ketchupie. Przeczytaj jak czytać etykiety.
Czy możemy się uchronić przed alergią pokarmową?
Alergia jest cechą dziedziczną, przy czym dziedziczymy nie samą alergię, ale skłonność do niej i na to nie mamy wpływu. Jedynie możemy zachować większą uwagę, kiedy któreś z rodziców jest alergikiem. Nie znaczy to jednak, że w rodzinie gdzie alergia nie występowała - nie ujawni się. Zanieczyszczenie środowiska, błędy żywieniowe, stres, leki (ich nadużywanie), upośledzają nasz układ odpornościowy i stajemy się bardziej podatni na alergię.
Autorka: Anna Ptak
Źródła:
http://pediatria.mp.pl/zywienie/show.html?id=52607
http://www.mamazone.pl/artykuly/zdrowe-zywienie/alergie-pokarmowe.aspx
http://www.forumzdrowia.pl/id,331,art,1119,ptitle,alergie-pokarmowe-przyczyny-objawy-rozpoznawanie-zapobieganie-i-leczenie.htm
http://www.jaalergik.pl/alergia-pokarmowa_alergie_16.html
http://alergie.mp.pl/chorobyalergiczne/choroby/show.html?id=57574
http://centrum-alergii.pl/
