zioła

  • "Zioła. Jak zbierać, przetwarzać, stosować" - recenzja książki Magdaleny Gorzkowskiej

    Biorąc książkę "Zioła. Jak zbierać, przetwarzać, stosować"pierwszy raz do ręki, podeszłam bez większego entuzjazmu - kolejna lektura o ziołach, mam już ich kilka, więc czego nowego mogę się spodziewać? Okazało się jednak, że się myliłam.

     Ta książka to rzetelna i kompleksowa wiedza o wybranych ziołach z naszej strefy klimatycznej, od pierwszej do ostatniej strony dogłębnie przemyślana i dopracowana.

    Zawiera charakterystykę 43 ziół. Co ciekawe, nie opisanych według kolejności alfabetycznej, a według miesięcy, w których można je zbierać.

    Autorka Magdalena Gorzkowska w prosty i ciekawy sposób wprowadza nas w świat najbardziej znanych i dostępnych w naszej strefie klimatycznej ziół.

     Większość z nich jest nam dobrze znana (a jakże niedoceniana), a co ważne - łatwo dostępna i prosta w uprawie (dla lubiących prace w ogródku).

  • Babka ziemniaczano-jaglana

    Generalnie, gdy planuję tę babkę, rano gotuję kaszę jaglaną (bez dodatków, te dodaję później) w większej ilości (np. z 2 szklanek kaszy jaglanej). Potem na obiad gotuję ziemniaki, tak żeby zostało jeszcze z 6 średnich sztuk. Nie jest to łatwe w mojej rodzinie, bo mamy rzadko ziemniaki ;)

    Ugniatam ziemniaki i kaszę jaglaną tłuczkiem do ziemniaków, daję dużo natki i/lub koperku, 2-3 łyżki majeranku, jak mi się chce to przesmażam 1 pokrojoną cebulę, czasami dodaję jakieś mięsko (co mam, byle pokrojone w kostkę i nie surowe, czyli np. kawałki indyka z poprzedniego dnia); można dodać podsmażone pieczarki; dodaję łyżeczkę kurkumy (poprawia trawienie), łyżeczkę pieprzu ziołowego, łyżkę soli lub gomasio (gomasio to zmielony sezam + siemię lniane + sól morska).
    NIE dodaję żadnych surowych składników, typu jajko. I tak masa się dobrze klei :)

    Całą masę wrzucam na blaszkę (okrągłą lub prostokątną, taką by babka miała ok. 4-5 cm wysokości, nie więcej) i wygładzam (łyżką, szpachelką, ręką, czym się da ;))

    Tu robię nabiałowy wyjątek: wierzch smaruję gęstą śmietaną, dzięki czemu babka ma piękną złocistą skórkę po upieczeniu.

    Piekę do zarumienienia (ok. pół godziny w 180 stopniach Celsjusza)

    Babkę można odgrzewać ;) Więc jest też szybkim sposobem na II śniadanie :) Właśnie taką odgrzaną lubię najbardziej

    Do babki pasuje sos pieczarkowy, pomidorowy lub po prostu sama :)

  • Burgery z indyka ze szpinakiem

    Składniki:

    • 400-500 piersi z indyka
    • 300g szpinaku
    • 1 cebula średniej wielkości, posiekana
    • 2 łyżki zielonej pietruszki
    • 1 łyżeczka sosu chili (ważne, żeby był ostry)
    • majeranek, tymianek, rozmaryn, sól (według upodobań)

    Przygotowanie:

    Posiekaj lub zmiel mięso z indyka, dodaj do niego zmielony lub rozdrobniony szpinak i cebulę. Wlej na masę sos chili i uformuj 5 kotletów. Smaż je na patelni grillowej lub grillu po 7 minut z każdej strony, aż burgery zyskają rumiany, brązowy kolor. Podawaj z sałatami.

    Przepis pochodzi z książki Urszuli Mijakoskiej "Diet coaching. Poradnik dla wiecznie odchudzających się".

  • Cebule zapiekane z kuskusem i wędzonym łososiem

    Składniki:

    4 cebule
    100 g razowego kuskusu
    50 g wędzonego łososia
    1 łyżka oliwy z oliwek
    pęczek natki pietruszki
    płatki suszonej papryki słodkiej
    sól, pieprz, kurkuma

    Przygotowanie:

    • z cebuli usuń brzydkie łupinki (zostaw jedną warstwę, złocistą),
    • umyj, zetnij lekko końce, by równo stały,
    • zetnij czubki odłóż, wydąż cebulę,
    • wydrąż część pokrój w kostkę,
    • na patelni rozgrzej oliwę, zarumień pokrojoną cebulę
    • kuskus posyp kurkumą, zalej wrzątkiem (dwa razy tyle wody ile ziarna),
    • odstaw na 3 minuty,
    • po tym czasie dodaj do kuskusu podsmażoną cebulę, płatki papryki, porwanego na kawałki łososia,
    • natkę umyj, posiekaj, też dodaj do kaszki,
    • przypraw całość i wymieszaj,
    • nadziewaj masą cebulę, przykryj czubkiem cebuli i zapiekaj w piekarniku rozgrzanym do 180C przez 20 minut.

    Autor przepisu i zdjęcia: Marta Krawczyk



  • Congee (zupa ryżowa)

    Congee (czytaj: kondżi), czyli zupa ryżowa to prastare lekarstwo z Azji. Zupa jest lekkostrawna, łatwo przyswajalna, wzmacnia żołądek,wspomaga wydalanie wody, ma działanie odżywcze, łagodzące i chłodzące.

    Przepis podstawowy na congee

    • ryż (dowolny gatunek, najlepiej pełnoziarnisty)
    • woda

    Mieszamy ryż i wodę w stosunku 1:6. Ilość wody decyduje o gęstości papki, można dostosować do własnych upodobań. Gotować na bardzo małym ogniu od 2-4 h. Im dłużej gotujemy, tym większa moc zupy.

    Możliwości urozmaicania tej prostej potrawy są nieskończone: warzywa, nasiona, suszone owoce, zioła czy mięso.

    Kombinacje najbardziej popularnych składników, które można gotować z zupą ryżową :

    • Buddyjska zupa ryżowa:

    dowolny gatunek ryżu, mleko, masło, miód

    Ryż przygotowujemy według przepisu podstawowego, na koniec dodajemy mleko, masło i  miód.

    • Zupa ryżowa z suszonymi owocami:

    dowolny gatunek ryżu, suszone owoce

    Ryż przygotowujemy według przepisu podstawowego, na koniec dodajemy suszone owoce, jeśli potrzeba dosłodzić np. słodem jęczmiennym, miodem, syropem z agawy.

    • Migdałowa zupa ryżowa:

    dowolny gatunek ryżu, migdały, dowolny środek słodzący

    Migdały moczymy całą noc w mleku, następnie obieramy. Ryż i migdały gotujemy według przepisu podstawowego.

    • Zupa ryżowa z marchewką:

    dowolny gatunek ryżu, marchewka, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, starty imbir, masło, sos sojowy, kurkuma

    Do przygotowanej zupy ryżowej według przepisu podstawowego gotujemy do miękkości pokrojoną marchewkę, cebulę, czosnek i imbir,  na koniec dodajemy masło, kurkumę i sos sojowy.

    • Zupa ryżowa ze szpinakiem:

    dowolny gatunek ryżu, szpinak, cebula, gałka muszkatołowa, sól morska, masło albo olej sezamowy.

    Na rozgrzaną patelnię wrzucamy pokrojoną cebulę, szpinak, pod koniec przyprawiamy gałką muszkatołową i solą. Mieszamy z zupą ryżową.

     

    Smacznego

  • Jajka faszerowane na ciepło i zimno (2 wersje)

    Jajka faszerowane na ciepło

    • 8 jaj
    • kilka pieczarek
    • 1 łyżka posiekanego szczypiorku
    • 1 łyżka posiekanej natki pietruszki
    • Kotlety zbożowe z sosem pomidorowo-dyniowym i ciecierzycą

      Składniki na kotlety:

      • 4-5 łyżek ugotowanego orkiszu

      • 4-5 łyżek ugotowanej kaszy jaglanej

      • 1-2 szt. ugotowanej marchewki

      • cebula

      • 2-3 ząbki czosnku

      • natka pietruszki, koperek

      • sos sojowy

      • kurkuma, rozmaryn, majeranek

      • pieprz, sól morska (opcjonalnie gomasio)

      • 1 łyżka oliwy z oliwek / oleju rzepakowego/ masła klarowanego

      • zmielone siemię lniane - jako zagęstnik

      • mąka razowa - do obtoczenia

      Składniki na sos pomidorowo-dyniowy z ciecierzycą:

      • słoik przecieru pomidorowego/puszka pomidorów

      • kawałek dyni Hokkaido

      • 1 szkl. ugotowanej ciecierzycy albo z puszki

      • 2 czerwone cebule

      • 1 ząbek czosnku

      • 1 łyżka oliwy z oliwek

      • świeża bazylia i rozmaryn

      • só morska, pieprz

      Przygotowanie orkiszu

      Ziarna orkiszu należy moczyć, najlepiej całą noc w lekko zakwaszonej wodzie np. sokiem z cytryny. Następnie odcedzić i gotować ok. 1,5h.

      Przygotowanie kaszy jaglanej

      Przepłukaną kaszę (ok. ⅓ szklanki) wrzucić do 1 szklanki wrzątku i gotować na małym ogniu pod przykryciem ok. 15-20 minut.

      Przygotowanie kotletów

      Pokrojoną w kostkę cebulę zeszklić na oliwie, dodając rozdrobniony czosnek. Następnie dodać ugotowane zboża, marchewkę i zmiksować. Dorzucić posiekany koperek i natkę pietruszki, kurkumę,rozmaryn, majeranek, sos sojowy i siemię lniane. Wymieszać, ewentualnie doprawić jeszcze. Kotlety powinny mieć konsystencję dość zwartą, lekko klejącą. Formować małe kotleciki (najlepiej robić to w rękawiczkach i zwilżać delikatnie wodą) i obtaczać w mące razowej. Smażyć na rozgrzanym oleju/oliwie.

      Przygotowanie sosu

      Pokrojoną cebulę i czosnek zeszklić na oliwie, dodać pokrojoną dynię i poddusić do miękkości. Dodać przecier pomidorowy i doprawić. Na koniec wrzucić ciecierzycę, zagotować  i posypać świeżymi ziołami.

    • Makaron z dynią i rukolą

      Pyszne i szybkie danie na jesienne popołudnie. Bogate w błonnik, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy (m.in. z gr.B i C), sole mineralne (m.in. potas, magnez ,fosfor, cynk, wapń).

      Składniki:

      • opakowanie makaronu pełnoziarnistego
      • pół kilo dyni
      • kilka suszonych pomidorów
      • 3 łyżki oliwy
      • 2 ząbki czosnku
      • parmezan
      • rucola
      • sól, 
      • pieprz

       Sposób przygotowania:

      Makaron gotujemy w osolonej wodzie al dente. Dynię kroimy na małe kawałki, wrzucamy na rozgrzaną oliwę i dusimy kilka minut. Następnie dodajemy pokrojone suszone pomidory i czosnek. Chwilę podsmażamy, dodajemy makaron, doprawiamy solą i pieprzem. Przekładamy na talerz, dekorujemy rucolą i parmezanem. Skrapiamy oliwą.

       

    • Orzeszki sojowe

      Ta świetna przekąska między posiłkami dostarczy m.in.: pełnowartościowego białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin z gr. B oraz potas, magnez, wapń, żelazo i kwas foliowy.

      Składniki:

      • szklanka soi (ok. 200g)
      • 1 łyżka oliwy z oliwek
      • przyprawy według uznania (papryka słodka, kurkuma, papryka ostra, chili, tymianek, oregano, sól)

      Wersja dla dzieci bez przypraw, ewentualnie troszkę soli.

       

      Sposób przygotowania:

      Ziarna soi namoczyć przez noc. Odcedzamy, płuczemy i osuszamy. Mieszamy z oliwą i przyprawami. Układamy jedną warstwą na blasze do pieczenia. Pieczemy w temp. 180st. ok. 30-40 minut. Podczas pieczenia kilka razy mieszamy orzeszki.

       

    • Schab lub szynka pieczone z ziołami

      Mięso: schab lub szynka w 1 kawałku (ok. 1,2 - 1,5 kg)

      Marynata:

      • 4 ząbki czosnku
      • 1 cebula
      • 2 liście laurowe
      • po 4-5 ziaren jałowca i ziela angielskiego
      • 1 łyżeczka soli kamiennej (do przetworów) lub morskiej nieoczyszczonej
      • 1 łyżeczka pieprzu ziołowego
      • 1 łyżeczka majeranku
      • ½ łyżeczki gałki muszkatałowej
      • 1 łyżeczka musztardy
      • oliwa

      Liść laurowy, ziele angielskie i ziarna jałowca rozmiażdżyć w moździeżu i wymieszać z resztą składników, mięso zamarynować i pozostawić na 12h. Włożyć do naczynia żaroodpornego lub rękawa do pieczenia, dodać troszkę wody i piec w temp. 180 st.

      Po upieczeniu może być wykorzystane na ciepło jako część obiadu; świetnie smakuje z jabłkami w majeranku z żurawiną. Można podawać też na zimno do pieczywa.

       

      Jabłka w majeranku z żurawiną

      1 kg jabłek

      1 łyżka masła (najlepiej klarowanego lub extra)

      3 łyżki żurawiny (suszonej lub ze słoika)

      łyżka (lub 2 nawet) majeranku

       

      Jabłka myjemy, nie obieramy, kroimy na kawałki 2-3 cm (nie za małe) i wrzucamy na rozgrzane w garnku masło. Przyprawiamy majerankiem i mieszamy przez 2-3 minuty. Dodajemy żurawinę i dusimy razem 3 minuty. Gotowe!

       

      Smacznego

    • Wegetariańska grochówka

      Składniki:

      • ½ szkl. grochu połówkowego
      • 1 marchewka
      • 1 pietruszka
      • 1 ziemniak
      • kawałek selera
      • 1 cebula
      • 2 ząbki czosnku
      • oliwa z oliwek
      • 1 liść laurowy, majeranek, cząber suszony, tymianek, sól morska, sos sojowy, pieprz

      Sposób przyrządzenia:

      Groch namocz wcześniej w wodzie, chociaż na 1h (nie jest to zabieg konieczny, ale polecamy - szybciej się ugotuje). Groch ugotuj osobno w wodzie z odrobiną majeranku, cząbru i tymianku. Pokrojoną marchewkę, pietruszkę i seler uduś na oliwie z cebulą i zmiażdżonym czosnkiem. Wlej ok. 1 l wody, dodaj pokrojonego ziemniaka i liść laurowy. Pod koniec gotowania dodaj ugotowany groch, dopraw przyprawami do smaku i chwilkę jeszcze gotuj. Jeśli zupa jest zbyt gęsta, dodaj wrzątku.

    • Zupa krem z ziemniaków i kalafiora

      zupa krem z ziemnaków i kalafioraSkładniki:

      • 1 marchewka
      • 1 łyżka oliwy
      • 2 ziemniaki
      • kilka różyczek kalafiora
      • imbir - 2cm
      • 1 czosnek
      • kurkuma
      • zioła prowansalskie
      • lubczyk
      • sól, pieprz,
      • curry
      • 1 łyżeczka cytryny

      Przygotowanie:

      Imbir drobno pokroić. W garnku o grubym dnie rozgrzać łyżkę oliwy z oliwek. Wrzucić imbir, chwilę podsmażyć, następnie dodać kurkumę i chwilę smażyć. Umyć i obrać marchewkę i ziemniaki. Pokroić w kostkę, wrzucić do garnka wraz z pokrojonym czosnkiem, chwilę smażyć. Wlać wodę, tyle żeby zakrywała warzywa. Następnie dodać umyte różyczki kalafiora. Zagotować zupę, dodać zioła prowansalskie i lubczyk. Gotować do miękkości warzyw. Zmiksować, dodać sól i pieprz, jeżeli lubimy ostrzejszy smak można dodać curry. Jeżeli zupa będzie za gęsta można dodać gorącą wodę. Na koniec dodajemy cytrynę i mieszamy. Można posypać prażonymi pestkami słonecznika.




    • Zupa z soczewicy

      Zmodyfikowany przepis Nigelli Lawson na zupę z soczewicy, którą z pewnością polubią mali i duzi.

      Składniki:

      • 5 średnich marchewek
      • 1 cebula czerwona
      • pół pęczka natki pietruszki
      • 100g dobrego boczku wędzonego
      • szklanka czerwonej soczewicy
      • 1 puszka pomidorów
      • 2 łyżeczki musztardy
      • tymianek
      • kurkuma
      • lubczyk
      • pieprz, sól

      Przygotowanie:
      Marchewkę i cebulę obieramy, mielimy w blenderze razem z boczkiem i natką pietruszki na papkę. Masę z blendera podsmażamy w garnku, do czasu kiedy marchewka będzie miękka, ok. 4 minuty. Następnie dajemy soczewicę, chwilę podsmażamy. Wlewamy 1,5 l.  gorącej wody, dodajemy pomidory z puszki, musztardę, tymianek, kurkumę, lubczyk, pieprz i sól. Gotujemy do momentu, gdy soczewica będzie miękka. Gdy zupa jest za gęsta, dolewamy gorącą wodę.

    • Zupa z soczewicy z mleczkiem kokosowym

      Rozgrzewająca i aromatyczna zupa.

      Soczewica - prosta w przygotowaniu, łatwo dostępna, a jaka kopalnia składników mineralnych, tylko dlaczego tak rzadko wykorzystywana w naszej kuchni?

      Należy do roślin strączkowych, zawiera lekkostrawne białko, błonnik, charakteryzuje się wysoką zawartością kwasu foliowego, żelaza, wapnia i fosforu.

      Pozytywnie działa na nasze serce i układ krwionośny,  wzmacnia układ trawienny, posiada niski indeks glikemiczny.

       Składniki:

      • 500 g czerwonej soczewicy
      • 2 nieduże marchewki
      • ½ szklanki wiórek kokosowych
      • 2 ząbki czosnku
      • 1 cebula
      • szczypta kurkumy
      • listek laurowy
      • ⅓ łyżeczki gorczycy
      • 1/3 łyżeczki kuminu
      • ½ łyżeczki imbiru
      • ⅓ łyżeczki curry
      • sól morska, pieprz cytrynowy
      • kilka kropel soku z cytryny
      • do posypania pestki dyni

      Przygotowanie:

      Do gotującej wody dajemy czerwoną soczewicę (nie wymaga moczenia i gotuje się bardzo szybko!), pokrojoną marchewkę, cebulę, czosnek i przyprawy.

      Oddzielnie zalewamy wiórki kokosowe wodą w ilości 1,5 szkl. i miksujemy, aż powstanie mleczko kokosowe. Dolewamy mleczko do gotującej się zupy.

      Na sam koniec skrapiamy cytryną i posypujemy pestkami dyni.

       

      Smacznego